Czy wolność to robienie tego, na co ma się ochotę?
18 listopada odbyły się kolejne już zajęcia czytelnicze w ramach programu edukacyjnego „Wychowanie przez czytanie”. Tym razem na temat wolności rozmawiali uczniowie klasy VI c. Tekstem bazowym było opowiadanie „Burza”
z książki „Gorzka czekolada i inne opowiadania o ważnych sprawach”.
Zajęcia rozpoczęły się podziałem klasy na grupy, przydzieleniem funkcji lidera, sekretarza i prezentera oraz określeniem zasad pracy zespołowej.
To bardzo ważne, aby uczniowie potrafili zgodnie współpracować i spokojnie rozmawiać, a co za tym idzie w krótkim czasie osiągnąć założonycel. Opowieść
o Piotrku, głównym bohaterze, i jego spojrzeniu na świat uczniowie poznali
31 października, dlatego ważnym było, aby na początku spotkania przypomnieć poszczególnesytuacje. Pod kierunkiem nauczyciela bibliotekarza wszystkie grupy miały uporządkować chronologicznie przygotowany plan wydarzeń. Już
w trakcie tego zadania pojawiały się krytyczne opinie na temat zachowania Piotrka, więc kolejne polecenie nie sprawiło uczniom żadnego problemu. Na tablicy umieszczono kartki z zapisanymi cechami charakteru chłopca, które należało uzasadnić, podając przykłady jego zachowań. Z przykrością trzeba stwierdzić, że wszystkie cechy należały do negatywnego opisu, bo wybory podejmowanie przez Piotrka spotkały się ze zdecydowaną krytyką. Dyskusja na ten temat otworzyła druga godzinę zajęć. W swobodnej rozmowie uczniowie odnosili się do sytuacji z codziennego życia – czym jest wolność i czy ma ona swoje ograniczenia, które jedni narzucają drugim. Przykłady szkolne świetnie pokazały punkt widzenia uczniów na zakazy wprowadzane przez nauczycieli. Ostatecznie jednak przyznali oni, że owe ograniczenia są potrzebne, gdyż
w przeciwnym razie w szkołach panowałby chaos i uczniowie nie czuliby się bezpiecznie. Następnie wrócił problem zachowania Piotrka, który uważał, że każdy może robić to, na co ma ochotę i nie znosił tych wszystkich durnych zasad, które inni próbowali mu narzucić. W imię tak rozumianej wolności chłopiec postanowił wyruszyć na Orlą Perć mimo zakazów wuja Mariana i ostrzeżeń górala o zmieniającej się pogodzie. Tym samym naraził młodszą siostrę, siebie
i jednego z ratowników na śmiertelne niebezpieczeństwo. Był to podstawowy temat do analizy i dlatego też trzy grupy miały wcielić się w rolę oskarżycieli Piotrka, zaś trzy pozostałe musiały zmierzyć się z obroną jego postępowania. Praca przebiegała w miarę sprawnie, choć w hałasie, bo jak łatwo się domyślić zespoły ostro dyskutowały i oceniały bohatera. Zdecydowanie trudniejsze zadanie mieli uczniowie, którzy musieli doszukać się okoliczności łagodzących
w nieodpowiedzialnym zachowaniu Piotrka. Prezentowane prace były materiałem do wydania ostatecznego wyroku przez sędziego – nauczyciela bibliotekarza. Wniosek był jeden, iż wina Piotrka jest bezsprzeczna. Wolność jest prawem decydowania zgodnie z własną wolą, jednak właściwie rozumiana ma swoje ograniczenia, których mądry człowiek powinien być świadom i je akceptować.
Zajęcia zakończyły się ważną konkluzją – żyjąc w społeczeństwie i na wspólnej planecie, nie mamy prawa do robienia wszystkiego, na co przyjdzie nam ochota. Nie można realizować własnej wolności kosztem innych – nie wolno nam ich krzywdzić ani łamać ich prawa do wolności, musimy uwzględniać także ich dobro, preferencje i interesy. Pamiętajmy także, że fundamentem wolności jest szacunek wobec innych i wobec siebie, a jej niezbędnym elementem – odpowiedzialność.
